گزارش اختصاصی از تمرین تازه ترین اثر نمایشی بهرام بیضائی
گزارش
ِاَرداویراف تازه‌ترین نمایش بهرام بیضایی‌ست که در ۲۴ و ۲۵ ژانویه (چهارم و پنجم
بهمن) در دانشگاه استنفورد به نمایش در می‌آید. حکایت ِسفر ِموبدی به جهان پس از
مرگ، و شرح ِ شگفت ِ دیده‌ها و شنیده‌هایش از دوزخ و برزخ و بهشت، که با نگاه آزاد
به متن ِساسانی ِ"ارداویرافنامه" به نگارش درآمده. با این تفاوت اساسی
که ارداویراف‌نامه‌ی باستانی در واقع معراج‌نامه‌‌ای مذهبی‌ست که با هدف ِپند و
اندرز و پرهیز سروده شده، در‌حالی‌که گزارش ِبهرام بیضایی نمایش‌نامه‌ایست بسیار
غنی از نظر ادبیات نمایشی و امکانات تئاتری که ساختمان آن بر بن‌مایه‌های شک و
تردید و پرسش بنا شده است.
این
نمایش با حمایت مرکز مطالعات ایرانی دانشگاه استنفورد به روی صحنه خواهد آمد و
بازیگران آن عبارتند از : مژده شمسایی، افشین هاشمی، صادق هاتفی، سپیده خسروجاه،
حمید احیا، منصور تأیید، آناهیتا بیات، بهزاد گل‌محمدی، نرگس عطاران، شیما خاکی،
متین نصیری‌ها، کیانوش موسوی، علی زندیه، حسین میرزامحمدی، مریم مظفری، شیما
بزرگی، ریانه کرمی، دینا ظریف، پیام مقدم، هومن حافظی، لیلا سلطانی و آنیتا
مقدوری. فراز مینویی به عنوان آهنگساز و نوازنده سنتور این اجرا را همراهی خواهد
کرد.
---------------------------------------------------------
ارداویرافنامه یا اَرداویرازنامه نام یکی از کتاب‌های نوشته شده به زبان پارسی میانه است که از پیش از اسلام بجا مانده‌است. مضمون کتاب، اعتقادات عامه
ایرانیان پیش از اسلام در باره آخرت است.
ویراف مقدس، نام یکی از موبدان که به عقیده پارسیان صاحب معراج بوده و ارداویرافنامه معراج نامه اوست. داستان دینی ارداویراف همانندی زیادی باکمدی الهی دانته
دارد و پژوهشگران بر این باورند که دانته در آفریدن اثر خود از منابع عربی یاری
گرفته و آن منابع به نوبه خود از ارداویرافنامه اقتباس کرده‌اند.
کتاب معروف ارداویرافنامه تصویر
جامعی را از دوزخ در زرتشتیگری بدست می‌دهد. این کتاب که ظاهرأ در قرن سوم هجری به
رشتهٔ تحریر درآمده‌است، یکی از منابع مهم تاریخ شفاهی آئین باستانی زرتشتی است.
از محتوای کتاب چنین برمی‌آید که متن اصلی پهلوی آن به اواخر دورهٔ ساسانی تعلق داشته‌است. کتاب داستان موبدی است که برای بی‌گمان شدنِ مردمان
در باره دین و رستاخیز و بهشتت و دوزخ، خویش را به یاری موبدان دیگر به خواب هفت
روزه می برد و روان او در بهشت، نیکی های نیکوکاران و در دوزخ پاداَفرَه (:مجازات)
بدکاران را می بیند و پس از به هوش آمدن آن داستانها را باز می گوید. این مرد
ویراف نام دارد که او را اردا بمعنای قدیس لقب داده‌اند. ارداویراف را مؤبدان آئین
مزدیسنی شربتی مخدر و مقدس می‌خورانند که تحت تأثیر آن وی به مدت سه شبانه روز به
خواب می‌رود و پس از بیداری داستان سیروسلوک روحی خود را برای دیگران بازگو می‌کند.
گرچه قصهٔ سیروسلوک روحی اردا ویراف جنبهٔ موهومی دارد و آشکارا از تأثیر بنگ یا
مخدری شبیه به آن سرچشمه گرفته‌است، باز منبعی بی نظیر از برداشتی که زرتشیان
ازبهشت وجهنم داشته‌اند را به ما ارائه می‌دهد
داریوش کارگر ارداویرافنامه را «بر اساس شش دستنوشته و مقایسه با روایت و نسخه زبان
پهلوی و ترجمه انگلیسی» تصحیح کرد و «کامل ترین نسخه» این متن کهن را به دست داد.
برگرفته از ویکی پدیا، دانشنامۀ ازاد
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر