مارگارت میچرلیش پیوسته بهعمق معضلات رفتاری و روانشناختی ناشی از حاکمیت فاشیسم توجه داشته است. بهویژه کلاف پیچیدهی "ستم و سرکوب" حقوق زنان، یکی از
موضوع های اصلی کار و کوشش پژوهشی و مداخله اجتماعی – سیاسی او را تشکیل داده است.
تقدیم به زنان کوشنده در پیکار آزادی ایران
کریم قصیم
مقدمه مترجم:
سالهاست که در رسانههای آلمانی زبان، وقتی سخن بهخانم مارگارت میچرلیش میرسد، همه با احترام خاص از "جامعه روانکاوی"، "اسطوره و شخصیت
نمونه فمینیسم" آلمان یاد میکنند. مارگرت میچرلیش در 17 ژوئیه سال 1917 در
گراستن/ دانمارک متولد شد. دبیرستان را همان جا بهپایان برد. سپس در مونیخ و هایدلبرگ طب خواند و در زوریخ روانکاوی آموخت.
در اولین سالهای پس از جنگ جهانی دوم، بهاتفاق همسرش دکتر الکساندر میچرلیش (در آن دوره مشهورترین روانکاو آلمان) بهاحیاء جامعه روانکاوی – که در سرکوبهای دوران هیتلر از هم پاشیده شده بود- همت گماشت. در سفر به لندن و در سالهای آموزش و کار علمی، در ایالات متحده آمریکا به تلاشهایش ادامه داد و در نوسازی پیوندهای گسسته روانکاوان برجسته آلمانی به جِد
کوشید. سرانجام وقتی در سال 1960 "انستیتوی روانکاوی زیگموند فروید" در
شهر فرانکفورت آلمان پایهریزی شد، مارگارت میچرلیش، جزو گروه کوچک اساتید
مؤسس بود و همان جا به کار و تدریس مشغول
شد.
ابتدا، برای بیش از یک دهه، موضوع اصلی پژوهش علمی و کار
تحلیلگری مارگارت میچرلیش، بررسی و کاوش، تشخیص و
درمان عواقب روانشناختی – اجتماعی فاشیسم هیتلری بود. به اتفاق همسرش در این زمینه
آثار بدیعی منتشر کرد که فهم مسائل و تشخیص رسوبات تجربه نازیسم را ژرفا بخشیدند.
این آثار – بیش از همه کتاب "عاجز از غمگساری"-
شهرت فوقالعادهای یافتند و نقشی مهم در کار روشنگری چند نسل بعد از جنگ داشتند. اهمیت اثر
فوقالذکر به حدی بوده است که هنوز هم پس از حدود نیم قرن، مرتب تجدید چاپ میشود.
از همان دهه 60 بهبعد مارگارت میچرلیش پیوسته بهعمق معضلات رفتاری و روانشناختی ناشی از حاکمیت
فاشیسم توجه داشته است. بهویژه کلاف پیچیدهی "ستم و سرکوب" حقوق زنان، یکی از موضوع های اصلی کار و کوششی
پژوهشی و مداخله اجتماعی – سیاسی او را تشکیل داده است. میچرلیش یکی از فعالترین و معروفترین روانکاوان بود که بعد از جنگ بهیاری و همبستگی با جنبش زنان آلمان برخاستند. در این مسیر، مارگارت میچرلیش
تحلیلها و پیشنهادهای تازه داشت: قدرت سیاسی را نباید
دست کم گرفت. زنان باید در همه عرصهها فعال شوند. از سیاست گذاری در تعلیم و تربیت
تا قدرت اجتماعی.... تا قدرت سیاسی. مشارکت و همکاری با مردان مترقی و.... خلاصه
پیش بردن اصل برابری در زندگی اجتماعی و همسری.
رویکرد میچرلیش به این مسائل از مواضع فمینیسم
کلاسیک متمایز بود. رفته رفته جنبش جوانان و بهویژه بخشهای تازه نفس از کوشندگان جنبش زنان، به نظرات و پیشنهادهای میچرلیش توجه
فزاینده پیدا کردند. رأی و نظر او خوانندگان بسیار یافت و نویسندگان، روزنامه
نگاران و بخصوص فعالان جنبش با مارگرت میچرلیش به صحبت نشستند. حاصل این کار، نوع
تازهای از آثار و کتابهای او بود. گفت و گوهای تفصیلی با مارگارت میچرلیش پا بهعرصه انتشار گذاشت. نه تنها راجع به فمینیسم که راجع به همه موضوعات جنبش زنان
و کل جامعه.
این مصاحبهها که برای تودههای مردم روان و قابل فهم بودند، خیلی زود محبوبیت عمومی یافتند و با تیراژ
بالا تجدید چاپ شدند. بدین ترتیب کار و تلاش فکری و مبارزاتی مارگارت میچرلیش در
طول بیش از نیم قرن اخیر ادامه داشته است. کتاب های ارزشمند و صدها مقاله و مصاحبه
و سخنرانی....
مارگارت میچرلیش که چند ماه دیگر 94 ساله میشود اکنون به علت
آسیب ستون فقراتش خانه نشین شده اما همچنان حاضرالذهن، روشنبین و موشکاف، با حافظهای حیرتانگیز و دقت نظر و هوشی سرشار، چون ضمیر خردمند و روح شجاع جنبش زنان وجود
دارد. از همه سو مورد احترام فزاینده جامعه است، و باران جوایز فرهنگی و.... برای
بزرگ بانوی جنبش روشنگری زنان آلمان، سرِ بازایستادن ندارد. آثارش مرتب نایاب و
بازچاپ می‌شوند. کتاب مصاحبه آخرش "زن سرسخت و استوار" در سال 2007
منتشر و تاکنون بارها تجدید چاپ شده است. آخرین کتابش "رادیکالیسم کهن
سالی" با مقدمه و یک مصاحبه آلیس شوارتسر (معروفترین فمینیست کنونی آلمان) با
مارگارت میچرلیش همین پارسال انتشار یافت و مورد استقبال فراوان قرار گرفت.
یکی از معروفترین مصاحبههای تفصیلی و بلند مارگارت میچرلیش همین کتاب است که بازگردان فارسی آن را میبینید "آینده نقش زنان دارد" (1987) این کار اولین بار یازده سال
پیش ترجمه، چاپ و منتشر شد. و اکنون آن را پس از بازخوانی و تصحیحات لازم، با روی
جلد – صفحه بندی تازه و افزودن مقدمه و فهرست معروفترین آثارش، به صورت فایل
رایگان پی دی اف، به زنان کوشنده در پیکار آزادی ایران، تقدیم میکنم.
هشتم مارس 1389
کریم قصیم
متن پی دی اف این مصاحبه بلند را که در کتاب مارگارت میچرلیش منتشر شده، در سایت پژواک ایران ملاحظه کنید
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر